ADN-ja e lashtë sugjeron se disa evropianë të veriut e trashëguan gjuhën nga Siberia

 

 Shumica e evropianëve e kanë prejardhjen nga një kombinim i grupeve të gjahtarëve evropianë, fermerëve të hershëm anatolianë dhe barinjve të stepës. Por vetëm folësit e gjuhëve urale, si gjuha estoneze dhe finlandeze, kanë edhe ADN nga siberianët e lashtë. Tani, me ndihmën e mostrave të ADN-së të lashtë, kërkuesit që raportuan në "Biologjinë Aktuale" më 9 maj sugjerojnë se këto gjuhë mund të kenë ardhur nga Siberia nga fillimi i Epokës së Hekurit, rreth 2,500 vjet më parë, në vend që të evoluojnë në Evropën Veriore.

Të gjeturat theksojnë mënyrën në të cilën një kombinim i të dhënave gjenetike, arkeologjike dhe gjuhësore mund të konvergojnë për të treguar të njëjtën histori rreth asaj që ndodhi vende të caktuara në të kaluarën e largët.

"Që nga kalimi nga Bronzit në Epokën e Hekurit përkon me diversifikimin dhe kohën e mbërritjes së gjuhëve finlandeze në Balltikun Lindor të propozuar nga gjuhëtarët, besohet se njerëzit që sollën origjinë siberiane në rajon gjithashtu sollën gjuhët urale", thotë Lehti Saag i Universitetit të Tartu, Estoni.

Megjithëse studiuesit e dinin se njerëzit që flasin gjuhën urale kanë një prejardhje të përbashkët siberiane, por koha e mbërritjes në Baltikun lindor ka mbetur e paqartë. Për të karakterizuar prejardhjen gjenetike të njerëzve nga shtresat kulturore ende të pazbuluara, Saag sëbashku me Kristiina Tambets dhe kolegët kanë nxjerrë ADN nga rrënjët e dhëmbëve të 56 individëve, 33 prej të cilëve prodhuan mjaft ADN për t'u përfshirë në analizë.

"Studimi i ADN-së së lashtë bën të mundur të përcaktojë momentin në kohën kur komponentët gjenetikë që shohim në popullatat moderne arritën në atë zonë, pasi në vend që të parashikonim ngjarjet e kaluara të bazuara në gjenoma moderne, po analizojmë ADN-në e individëve që në fakt jetonin në një kohë të veçantë në të kaluarën," shpjegon Saag.

Të dhënat e tyre sugjerojnë se origjina siberiane arriti në brigjet e Detit Baltik jo më vonë se në mijëvjeçarin e parë të para Krishtit - rreth kohës së diversifikimit të gjuhëve perëndimore uralefinlandeze. Ajo gjithashtu tregon një fluks të njerëzve nga rajonet me karakteristika të forta perëndimore të gjahtarëve nga Epoka e Bronzit, duke përfshirë shumë tipare që tani shoqërojnë me evropianët e veriut, si lëkurat e zbehtë, sytë blu dhe toleranca e laktozës.

Studiuesit tani po zgjerojnë studimin e tyre për të kuptuar më mirë proceset e migracionit në Epokën e Hekurit në Evropë. Ata thonë se ata gjithashtu do të "shkojnë përpara në kohë dhe të përqëndrohen në strukturën gjenetike të periudhës kohore mesjetare".

Kjo punë u mbështet nga Këshilli Estonez i Kërkimeve, Fondi Europian i Zhvillimit Rajonal i BE-së, Këshilli Europian i Kërkimeve, Granti i Kërkimit për Kërkime të Mëdha të Wellcome Trust, një grup i Universitetit Sapienza të Romës dhe të Arheograator Ltd.