 |
| Ilustrim |
Kujtimet traumatike mund të ndikojnë rëndë në cilësinë e jetës së një personi kur ato bëhen të bezdisshme që çojnë në ankth dhe vazhdojnë të shkaktojnë shqetësime. Për këtë arsye, shkencëtarët tani po shohin mënyra për të dobësuar kujtimet e tilla dhe pakësuar ndikimin e tyre.
Njerëzit që përjetojnë ngjarje traumatike mund të ndiqen nga këto kujtime për një kohë të gjatë pas kësaj përvoje.Ekspozimi ndaj traumave mund të shkaktojë probleme të shumta mendore dhe emocionale, duke përfshirë çrregullimet e stresit post-traumatik (PTSD) dhe çrregullimet e ankthit, për shembull, phobias.
Mënyrat e trajtimit të personave që përjetojnë efektet afatgjata të traumës mund të përfshijnë terapi njohëse të sjelljes dhe lloje të tjera të psikoterapisë, si dhe receta specifike për trajtimin e simptomave të depresionit ose ankthit.
Megjithatë, gjithnjë e më shumë, hulumtuesit po eksplorojnë mënyra për të vepruar në kujtimet traumatike që shkaktojnë shqetësime afatgjata tek individët.
I tillë është rasti me një ekip shkencëtarësh nga pesë institucione kërkimore në tri vende: Universidad Politécnica de Madrid, Universidad Complutense de Madrid, Fondacioni Reina Sofia-CIEN në Madrid, Spanjë, Universiteti i Nju Jorkut dhe Qendra Mjekësore e Universitetit Radboud në Nijmegen, Holandë.
Këta studiues po kërkojnë një mënyrë të re për të dobësuar kujtimet shqetësuese të njerëzve dhe për të reduktuar ndikimin e tyre psikologjik.
A mund të manipulojmë kujtimet e 'rrënjosura'?
Në një studim të ri që shfaqet në revistën Science Advances dhe autori kryesorë i të cilit është Ana Galarza Vallejo, hulumtuesit shkruajnë se "trajtimi efektiv për këto çrregullime (të lidhura me traumën) duhet të zvogëlojë në mënyrë selektive këto kujtime ndërhyrëse, patologjike".
Në të njëjtën kohë, ata vërejnë se mendimi mbizotërues në hulumtimin e kujtesës ka qenë se "kujtimet e themeluara janë relativisht të fiksuara" dhe, prandaj, nuk mund të modifikohen lehtë. Megjithatë, në studimin e tyre të ri, hetuesit tregojnë se ndërhyrja tek kujtimet shqetësuese është, në fakt, një mundësi e qartë.
"Kujtimet fillimisht janë të ndryshueshëm dhe të ndjeshme ndaj ndërhyrjeve, p.sh., terapisë elektrokonvulsive, anestezisë së përgjithshme, ose frenimit të sintezës së proteinave, por stabilizohen me kalimin e kohës gjatë një periudhe konsolidimi, pas së cilës kujtimet janë konsideruar të jenë të vendosura dhe nuk janë më të ndjeshme ndaj përçarjeve apo modifikimit ", shkruajnë autorët.
Megjithatë, shkencëtarët nxorrën në pah se hulumtimet e kaluara që hulumtuesit kryen duke përdorur modelet e kafshëve, sugjeronin që riaktivizimi i një kujtese të krijuar tashmë mund ta bëjë atë "të pambrojtur" për modifikimet e jashtme.
Duke u bazuar në këto prova ekzistuese, ata vendosën të punonin me një grup pjesëmarrësish njerëzorë dhe të provonin një ndërhyrje të bazuar në administrimin e propofolit anestetik.
Akte qetësuese të mirë-maturuar në kujtime të këqija
Në studimin e tanishëm, Vallejo dhe kolegët rekrutuan 50 pjesëmarrës të shëndoshë, të cilëve ata i futën kujtimet e padëshiruara duke u kërkuar të shihnin dy spote. Të dyja këto spote shfaqnin përmbajtje negative emocionale.
Për të riaktivizuar kujtimet e këqija, studiuesit i thirrën pjesëmarrësit përsëri pas një jave, dhe u treguan atyre spotin e parë duke u bërë njëkohësisht pyetje të 'targetuara'.
Pasi pjesëmarrësit filluan të kujtojnë kujtimet e padëshiruara, hetuesit i ulën ata me propofol, anestetikën, potencialin e të cilit ekipi donte të vlerësonte në manipulimin e kujtesës.
Pastaj, studiuesit i caktuan pjesëmarrësit në një nga dy grupet. Pas 24 orësh pas injektimit të propofolit, njerëzit në grupet e para duhej të bënin një provë që vlerësonte kujtimet e tregimeve në secilën prej dy spoteve.
Sa për pjesëmarrësit në grupin e dytë, ata bënë të njëjtat prova menjëherë pas marrjes së propofolit.
Hetuesit zbuluan se 24 orë pas administrimit të tij, propofoli kishte ndërprerë në mënyrë efektive rikonsolidimin e kujtesës së keqe, të cilën kërkuesit i kishin kërkuar pjesëmarrësve të kujtojnë.
Kështu, ndërsa individët në grupin e parë ishin ende në gjendje të mbanin mend kujtimet negative që ata shoqëronin me spotin që nuk i kishin kujtuar para qetësimit, kujtesa e tyre për historitë e riaktivizuara ishte më e dobët.