Ndërkohë që Shqipëria dhe Kosova kanë mbajtur qëndrime të qarta diplomatike duke dënuar pushtimin rus të Ukrainës, ekosistemi mediatik shqipfolës paraqet një histori më të ndërlikuar.
Sipas studimeve të fundit mbi dezinformimin, një numër në rritje faqesh dhe portalesh në Shqipëri e Kosovë janë kapur duke ripublikuar — shpesh fjalë për fjalë — përmbajtje pro-Kremlin ose narrativa që përputhen me pikëpamjet zyrtare të Moskës.
Një raport i vitit 2023 nga Balkan Investigative Reporting Network (BIRN) identifikoi mbi 700 raste të përkthimeve ose ripublikimeve të dezinformimit rus për luftën në Ukrainë në mediat shqipfolëse.
Po ashtu, Disinfo.al raportoi qindra lajme të rreme që përsërisin propagandën shtetërore ruse — nga akuzat për “regjimin nazist të Ukrainës” deri te pretendimet për “mercenarë shqiptarë që luftojnë në Ukrainë”.
Edhe pse media kryesore shqiptare në përgjithësi mbështet Ukrainën, portalet më të vogla online dhe faqet në rrjete sociale krijojnë një ekosistem paralel që shpesh lavdëron ose justifikon agresionin rus në Ukrainë.
Si Dallohet Sjellja e Mediave Pro-Ruse
Mediat që mbështesin ose përhapin narrativa pro-ruse zakonisht ndajnë disa tipare të përbashkëta:
-
Ripublikime të burimeve ruse pa verifikim, shpesh nga kanale Telegram ose faqet e ambasadës ruse në Tiranë. Për shembull, faqja albania.news-pravda.com (e lidhur me rrjetin “Pravda Balkans”) ka publikuar mijëra artikuj të përkthyer që mbrojnë pozicionet e Kremlinit.
-
Minimizimi i pushtimit, duke e quajtur “operacion special ushtarak” dhe duke injoruar krimet e luftës apo viktimat civile. Një analizë e Faktoje.al në vitin 2024 gjeti mbi 350 artikuj të tillë të shpërndarë mes lexuesve shqipfolës.
-
Pretendime të rreme për “bashkëpunim” me media perëndimore, për të fituar besueshmëri. Disa portale përdorin logot apo emrat e mediave si BBC apo Reuters pa asnjë marrëveshje reale.
-
Armiqësi ndaj institucioneve perëndimore, duke portretizuar NATO-n, BE-në apo SHBA-në si agresore. Artikuj të tillë shpesh e paraqesin Bashkimin Evropian si “të degjeneruar” ose akuzojnë Perëndimin për “provokimin” e Rusisë.
Këto narrativa kanë për qëllim të krijojnë konfuzion, të minojnë besimin ndaj aleancave perëndimore dhe të paraqesin Rusinë si “viktimë të keqkuptuar” — një shenjë klasike e propagandës hibride.
Raste të Dokumentuara të Ndikimit Rus në Mediat Shqiptare
-
Rrjeti “Pravda Balkans”: Sipas Gazeta Express dhe Hybrid.info, ky portal publikoi më shumë se 2,600 artikuj pro-rusë midis viteve 2024–2025, shumë prej të cilëve identikë me përmbajtjen e faqeve zyrtare ruse.
-
Lajmet e rreme për “mercenarët shqiptarë”: Pas pushtimit rus, disa portale shqiptare përsëritën pretendime të pabazuara se “luftëtarë shqiptarë janë kapur në Ukrainë”, një histori që buronte drejtpërdrejt nga Ministria e Jashtme e Rusisë.
-
Përkthime të manipuluara: Raporti i BIRN “Lajmet e rreme mbi pushtimin rus të Ukrainës në mediat shqipfolëse” zbuloi se shumë portale përkthenin propagandë duke hequr detaje që binin ndesh me pretendimet e Moskës.
-
Fushata gjatë samiteve evropiane: Në vitin 2023, Tirana Times zbuloi një fushatë të koordinuar propagande ruse në rrjete sociale gjatë samitit BE–Ballkani Perëndimor në Tiranë.
Ky model tregon për një përpjekje të organizuar për të ndikuar opinionin publik në Ballkan përmes portaleve të vogla online që kërkojnë klikime e vëmendje.
Pse Ndodh Kjo: Arsyet Pas Mesazheve
Ka disa arsye pse narrativat pro-ruse gjejnë terren në mediat shqipfolëse:
-
Interesat ekonomike: Portale të vogla varen nga reklamat bazuar në klikime. Sa më sensacional dhe polarizues lajmi, aq më shumë fitime.
-
Mungesë profesionalizmi: Mungesa e burimeve dhe e gazetarëve në terren i shtyn redaksitë të përkthejnë materiale nga jashtë, shpesh pa verifikim.
-
Manipulimi gjeopolitik: Rusia e sheh Ballkanin si zonë të ndjeshme ndikimi. Duke krijuar dyshime për NATO-n apo BE-në, ajo kërkon të minojë besueshmërinë perëndimore në rajon.
Rezultati është një mjedis informacioni i fragmentuar, ku e vërteta konkuron me propagandën, dhe lexuesit kanë vështirësi të dallojnë gazetarinë e mirëfilltë nga manipulimi politik.
Si Mund të Mbrohet Lexuesi
Për t’u mbrojtur nga manipulimi, lexuesit shqiptarë duhet të zhvillojnë aftësi të mendimit kritik dhe edukim mediatik.
Ja disa hapa praktikë:
-
Verifikoni burimin: A është raportim origjinal apo përkthim i dyshimtë?
-
Kujdes me pretendimet për “bashkëpunim” ndërkombëtar: Kërkoni prova konkrete.
-
Vëzhgoni tonin dhe mënyrën e raportimit: A justifikohet agresioni rus apo fajësohet Perëndimi?
-
Krahasoni disa burime: Mos u mjaftoni me një portal të vetëm.
Jini skeptikë ndaj “lidhjeve” të supozuara — Nëse një faqe interneti pretendon se punon me CNN, BBC etj, kërkoni prova.
Leximi kritik është arma më e fortë kundër propagandës moderne.
Përfundim: Një Luftë për të Vërtetën
Hapësira informative shqiptare nuk është e imunizuar nga strategjitë e ndikimit të Rusisë.
Disa portale — shpesh nën maskën e “gazetarisë alternative” — lavdërojnë politikat e Kremlinit ose justifikojnë pushtimin e Ukrainës, ndërkohë që pretendojnë kredibilitet perëndimor.
Edhe pse këto media përbëjnë një pakicë, ndikimi i tyre nuk është i vogël. Ato ushqejnë konfuzion publik, minojnë besimin ndaj gazetarisë së ndershme dhe kontribuojnë në përhapjen e dezinformimit në Evropën Juglindore.
Ndërsa Shqipëria vijon rrugën drejt integrimit europian, transparenca, edukimi mediatik dhe gazetaria profesionale mbeten mburoja më e fortë ndaj propagandës së huaj.
Në këtë luftë informacioni, viktima e parë është e vërteta — dhe përgjegjësia për ta mbrojtur atë qëndron te çdo lexues i ndërgjegjshëm.